Sommige vrouwen kijken er naar uit, sommige vrouwen kijken er als een berg tegenop. Je kunt het associëren met met opvliegers, nachtelijk zweten en stemmingswisselingen, of met het feit dat je eindelijk van die vervelende ongesteldheid af bent en geen anticonceptie meer hoeft te gebruiken. Hoe je er ook over denkt, het gaat onvermijdelijk een keer gebeuren: de overgang.
Wat is de overgang?
De meeste vrouwen raken tussen de 45 en 55 jaar in de overgang. In deze periode verandert er veel in het vrouwelijk lichaam, want het lichaam is dan op zoek naar een nieuwe hormoonbalans. In deze periode krijg je ook een onregelmatige cyclus en uiteindelijk wordt je niet meer ongesteld. De laatste menstruatie heet de menopauze. Als de menopauze een jaar geleden is ben je officieel in de overgang. In deze periode kun je overgangsklachten ervaren, aangezien jouw lichaam dus van binnen een transformatie ondergaat.
Oorzaak
De overgang is een natuurlijk proces dat hoort bij het ouder worden. De oorzaak van de overgang heeft te maken met het aantal eicellen in jouw lichaam. Al vanaf de geboorte neemt het aantal eicellen af en uiteindelijk komen er geen nieuwe eicellen meer vrij. Hierdoor verandert de hormoonhuishouding in jouw lichaam en word je onregelmatig ongesteld, totdat je uiteindelijk helemaal niet meer ongesteld wordt.
Symptomen overgang
Tijdens de overgang krijgen veel vrouwen last van overgangsverschijnselen vanwege de veranderde samenstelling van hormonen in het lichaam. Deze symptomen kunnen soms erg vervelend zijn. Je kunt verschillende overgangsklachten ervaren, waaronder:
- Je menstruatie is onregelmatig en de duur kan ook langer of korter zijn dan je normaal gewend bent;
- Je kunt heviger of juist minder bloeden tijdens de menstruatie en meer last hebben van ongesteldheidsklachten;
- Je kunt last krijgen van opvliegers. Hierbij krijg je het opeens heel erg warm, word je rood en ga je zweten. Dit duurt niet heel lang en gaat ook vanzelf weer over. Je kunt hier ook in de nacht last van krijgen, het zogenaamde nachtzweten;
- De huid en slijmvliezen worden droger. Je krijgt hierdoor eerder rimpels en vrijen kan pijnlijk zijn doordat de vagina droog blijft;
- Je kunt tijdens de overgang klachten krijgen van de blaas. Sommige vrouwen krijgen sneller blaasontstekingen en/of verliezen urine (incontinentie).
Hoe lang duurt de overgang?
Helaas laat de duur van de overgang zich niet zo goed voorspellen, dit verschilt per vrouw. De gemiddelde tijd tussen de eerste onregelmatige cyclus en menopauze is vier jaar. Echter, kan dit dus ook langer of korter duren. De symptomen van de overgang duren meestal wel langer. Gemiddeld duren deze overgangsklachten in totaal zo’n vijf tot tien jaar. Je kunt namelijk al overgang verschijnselen vertonen voor de menopauze, omdat er dan al een verandering plaatsvindt in het vrouwelijk lichaam.
Medische behandeling voor symptomen van de overgang
Hoewel klachten als nachtelijk zweten en slaapproblemen normaal zijn tijdens de overgang en vanzelf weer overgaan, kun je hier zo veel last van hebben dat je medische hulp nodig hebt. Als je hier veel last van hebt dan zou je kunnen worden doorverwezen naar de gynaecoloog, die je medicijnen voor kan schrijven.
Een behandeling met medicijnen bestaat meestal uit het aanvullen van het tekort aan oestrogenen dat wordt veroorzaakt door de overgang. Dit tekort kan worden aangevuld door een synthetisch oestrogeen in de vorm van tabletten, neusspray, implantaten onder de huid, gel, pleisters, vaginale zetpillen, crèmes of ringen. Als je alleen last hebt van opvliegers, dan kun je een behandeling krijgen met een middel dat de bloeddruk verlaagt en kan een hormonale behandeling niet nodig zijn.
Wat kun je zelf doen als je last hebt van overgangsklachten?
Misschien zijn je klachten niet zo ernstig dat je een medische behandeling overweegt, maar wil je wel iets doen om de klachten te verminderen. Gelukkig kun je zelf een aantal dingen doen om de overgang iets dragelijker voor je te maken.
Gezonde levensstijl
Het is ten eerste belangrijk om een gezonde levensstijl te hebben en gezond te eten, omdat hierdoor het aantal klachten kan afnemen. Probeer niet te roken, genoeg te bewegen en stress zoveel mogelijk te vermijden. Verder is het van belang genoeg ijzer binnen te krijgen wanneer je heviger ongesteld bent en meer bloed verliest dan normaal. Zo voorkom je dat je last krijgt van vermoeidheid die met een ijzertekort te maken heeft.
Neem een supplement
Hoewel het aanhouden van een gezond voedingspatroon en gezonde levenstijl het belangrijkste advies is voor vrouwen in de overgang, kun je je lichaam ook een handje helpen met een voedingssupplement. Zo is het advies voor vrouwen van 50 jaar en ouder om dagelijks een vitamine D supplement in een dosis van 10 mg te nemen. Vitamine D is nodig voor sterke botten en tanden en het helpt je bij het opnemen van calcium. Vrouwen in de overgang hebben namelijk meer kans op botontkalking en vitamine D kan dit risico beperken. Daarnaast helpt vitamine D bij een goede werking van het immuunsysteem en de spieren.
Er zijn ook speciale supplementen en kruiden op de markt voor vrouwen in de overgang, maar de werking hiervan is vaak niet bewezen. Naar enkele supplementen is wel onderzoek gedaan, zoals het kruid zilverkaars (black cohosh) voor de overgang. Ook hier kleven een aantal nadelen aan, dus lees je goed in voordat je besluit supplementen of kruiden te gaan gebruiken.
Vrouwen die tijdens de overgang klachten ervaren tijdens het vrijen kunnen baat hebben bij glijmiddel of vaginale gel
Draag laagjes kleding
Als je veel last hebt van opvliegers kun je er ook op letten welke dingen deze hitte-aanvallen uitlokken. Soms zorgt pittig eten of warm drinken er bij een vrouw voor dat ze last krijgt van een opvlieger. Als jij dit ook hebt is het raadzaam om deze dingen te vermijden. Daarnaast kun je het beste laagjes kleding dragen. Als je het opeens heel warm hebt kun je namelijk een laagje uittrekken om jezelf weer wat af te koelen.
Gebruik glijmiddel of een vaginale gel
Door de hormonale veranderingen tijdens de overgang kan de vagina droger worden en hierdoor kun je klachten ervaren tijdens het vrijen. Als je last hebt van vaginale droogheid, zorg er dan voor dat je de tijd neemt om nat te worden en gebruik ook eventueel wat extra glijmiddel of vaginale gel. Hierdoor zal de vagina goed vochtig blijven en heb je geen pijn tijdens de penetratie.

Vaginale droogheid is meer dan alleen een overgangskwaaltje
Een droge vagina kan best vervelend zijn. Het kan irriteren en maakt vrijen minder fijn. Maar wat kun je doen om van vaginale droogte af te komen?

Zilverkaars (black cohosh) voor de overgang, is dat wel een goed idee?
Zilverkaars is een kruid dat veel wordt gebruikt tegen symptomen van de overgang, maar is niet zonder risico.